Các tác nhân gây khởi phát hội chứng ruột kích thích (IBS) và cách phòng tránh
1. Chế độ ăn gây khởi phát IBS thể táo bón
Một số loại thức ăn có thể khiến cho IBS thể táo bón nặng hơn, bao gồm:
• Bánh mỳ và các loại ngũ cốc từ các loại hạt tinh chế (không nguyên cám)
• Các loại thức ăn chế biến sẵn như khoai tây chiên và bánh quy
• Cà phê, các loại đồ uống có ga và rượu
• Chế độ ăn giàu protein
• Các sản phẩm từ sữa bò đặc biệt là phomat.
Chế độ ăn phù hợp với tình trạng táo bón:
• Tăng dần lượng chất xơ 2-3g/ngày cho đến khi đạt tới 25g/ngày (với phụ nữ) hoặc 38g/ngày (với đàn ông). Các loại thức ăn giàu chất xơ gồm bánh mỳ và ngũ cốc nguyên cám, đậu, trái cây và rau.
• Ăn lượng vừa phải thức ăn chứa hàm lượng sorbitol cao như mận sấy và nước ép mận.
• Uống nhiều nước lọc mỗi ngày.
2. Chế độ ăn gây khởi phát IBS thể tiêu chảy
Một số loại thức ăn có thể khiến cho IBS thể tiêu chảy nặng hơn ở một số người, bao gồm:
• Quá nhiều chất xơ, đặc biệt là chất xơ không hòa tan từ vỏ trái cây và rau củ.
• Các loại thức ăn và đồ uống chứa sô-cô-la, rượu, caffeine, fructose hoặc sorbitol
• Các loại đồ uống có ga
• Ăn quá nhiều
• Các loại thức ăn chiên rán và nhiều dầu mỡ
• Các sản phẩm từ sữa bò, đặc biệt ở những người không thể tiêu hóa lactose từ sữa.
• Thức ăn từ bột mỳ ở những người dị ứng với gluten.
Chế độ ăn phù hợp với tình trạng tiêu chảy:
Ăn lượng vừa phải chất xơ hòa tan, như bánh mỳ nguyên cám, yến mạch, lúa mạch, gạo lứt, …
• Không ăn các loại đồ ăn nóng và lạnh như nước đá và súp nóng trong cùng một bữa ăn.
• Tránh ăn bông cải xanh, hành tây và rau cải.
• Chia thành nhiều bữa ăn nhỏ hơn.
• Uống nước 1 giờ trước hoặc sau các bữa ăn, không uống nước khi đang ăn.
• Hỏi ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng nếu bạn nghi ngờ dị ứng với bột mỳ.
Để giảm các triệu chứng chướng bụng và đầy hơi, tránh ăn các loại thức ăn tạo khí như đậu, cải bắp, mầm lúa mỳ, nho khô và cần tây.
3. Căng thẳng và lo âu gây khởi phát IBS
Căng thẳng và lo âu có thể khiến cho các triệu chứng IBS nặng hơn. Nguyên nhân gây căng thẳng có thể đến từ công việc, đi lại, các vấn đề trong gia đình, tiền bạc, những thứ nằm ngoài khả năng kiểm soát.
Cách kiểm soát căng thẳng:
• Tạo thói quen lành mạnh. Ăn chế độ ăn cân bằng tốt cho cơ thể. Tập thể dục đều đặn và ngủ đủ giấc.
• Thực hiện những việc khiến bạn vui vẻ. Nghe nhạc, đọc sách, mua sắm hoặc đi dạo.
• Học cách bình tĩnh với liệu pháp hành vi, ví dụ: liệu pháp thư giãn, phản hồi sinh học, chữa bệnh bằng thôi miên, liệu pháp hành vi nhận thức, tâm lý trị liệu.
• Nếu có thể hãy trò chuyện với các thành viên trong gia đình, bạn thân hoặc đồng nghiệp về bệnh IBS của bạn. Khi họ biết được tình trạng của bạn, họ có thể hỗ trợ và hiểu rõ hơn về ảnh hưởng của bệnh.
4. Các loại thuốc gây khởi phát IBS
Một số thuốc có thể gây táo bón hoặc tiêu chảy. Bệnh nhân IBS có thể gặp rắc rối với:
• Kháng sinh
• Một số thuốc chống trầm cảm
• Một số thuốc chứa sorbitol như si-rô ho
Cách lựa chọn thuốc phù hợp hơn:
Hỏi ý kiến bác sĩ về việc đổi sang loại thuốc không làm cho các triệu chứng bệnh nặng hơn. Hỏi ý kiến bác sĩ trước khi ngừng thuốc.
• Chọn thuốc chống trầm cảm phù hợp. Các thuốc thế hệ cũ gọi là các thuốc chống trầm cảm ba vòng có thể gây táo bón. Những loại thuốc chống trầm cảm tiêu chuẩn, được gọi là các chất ức chế tái hấp thu chọn lọc serotonin như fluoxetine và sertraline có thể gây tiêu chảy. Thảo luận với bác sĩ để chọn loại thuốc phù hợp.
5. Chu kỳ kinh nguyệt gây khởi phát IBS
Các triệu chứng bệnh IBS ở phụ nữ có xu hướng nặng hơn trong kỳ kinh nguyệt. Bạn không thể làm gì với trường hợp này, nhưng bạn có thể giảm đau và khó chịu trong thời kỳ này.
6. Các nguyên nhân khác
• Ăn khi đang làm việc hoặc lái xe
• Ăn quá nhanh
• Kẹo cao su
• Ít luyện tập thể thao
Nên làm gì:
• Tránh phân tâm khi đang ăn.
• Tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày. Điều này có thể giúp phòng ngừa táo bón và giảm căng thẳng.
Nguồn: https://www.webmd.com/ibs/guide/treating-diarrhea